Czy chrzan jest zdrowy? Poznaj lecznicze właściwości chrzanu!
Chrzan pospolity to roślina, która znana jest przede wszystkim ze swoich walorów smakowych, dlatego znajduje zastosowanie w kuchni. Jest to jednak również doskonałe remedium na wiele przypadłości zdrowotnych. Sprawdź, jakie są właściwości chrzanu i dowiedz się, dlaczego warto go spożywać!
Chrzan pospolity - właściwości zdrowotne
Chrzan pospolity jest rośliną, która występuje na terenie Europy, Azji, Ameryki Północnej oraz Nowej Zelandii. W Polsce jest on bardzo rozpowszechniony - można go znaleźć rosnącego dziko na różnych terenach, najczęściej w okolicy wody, a także specjalnie uprawianego. Chrzan jest rośliną z rodziny kapustowatych, czyli z tej samej grupy roślin co np. kapusta, brokuł, brukselka, kalafior.
Zarówno do produktów produktów spożywczych, jak i w lecznictwie najczęściej wykorzystywany jest korzeń chrzanu, który posiada jasną barwę o białym przekroju, jest długi i mięsisty. Ma bardzo ostry smak i intensywny aromat, dlatego stanowi doskonały dodatek do wielu dań. Jednakże to nie wszystko - korzeń chrzanu pospolitego ma nieocenione działanie lecznicze.
W korzeniu chrzanu znajduje się całe bogactwo składników odżywczych. Zawiera on dużą ilość witamin, w tym witaminę A, C, E oraz witaminy z grupy B, składniki mineralne - magnez, żelazo, potas, wapń, siarkę, a także substancje takie jak glukozynolany, glikozyd sinigryna, olejki eteryczne, enzymy i substancje bakteriobójcze.
Skład chrzanu odpowiada za jego prozdrowotne właściwości. Jest to produkt spożywczy znany ze swojego działania antynowotworowego. Stosowany jest również na różne dolegliwości trawienne, przeziębienie, katar, kaszel, zapalenie oskrzeli, a także bóle reumatyczne oraz schorzenia kręgosłupa.
Chrzan - właściwości przeciwnowotworowe
W składzie chrzanu znajdują się glukozynolany - rozkładane przekształcają się w izotiocyjaniany (izotiocyjanian fenetylu i izotiocyjanian allilu). Odpowiadają one za specyficzny, ostry smak chrzanu, a jednocześnie za jego antynowotworowe działanie. Ich występowanie w korzeniu chrzanu w znacznym stopniu zmniejsza ryzyko wystąpienia i rozwoju choroby nowotworowej, takiej jak rak pęcherza, płuc, przełyku oraz żołądka.
Należy zaznaczyć, że zawartość glukozynolanów jest zależna od odmiany i wielkości chrzanu, a także sposobu jego uprawy oraz warunków rozwoju. Badania wykazały, że im mniejsza średnica chrzanu, tym większa zawartość substancji o działaniu przeciwnowotworowym.
Chrzan na trawienie
Chrzan działa również korzystnie na układ trawienny - pobudza on wydzielanie soków trawiennych, poprawia przemianę materii i ułatwia trawienie pokarmów, zapobiega zaparciom, wzdęciom i zgadze. Poprawia on również pracę pęcherzyka żółciowego, a także pobudza perystaltykę jelit. Jest on w szczególności polecany w przypadku dolegliwości trawiennych wynikających ze spożycia ciężkostrawnych, tłustych potraw.
Chrzan na przeziębienie
Oprócz właściwości antynowotworowych chrzan posiada także działanie antybakteryjne i antybiotyczne, porównywalne do działania syntetycznych antybiotyków. Odpowiedzialne są za nie substancje znajdujące się w chrzanie, takie jak lizozym, fitoncydy i alkohol fenyloetylowy. Z tej przyczyny jest on rekomendowany do stosowania w przypadku przeziębienia oraz infekcji górnych dróg oddechowych. Syrop z chrzanu działa z kolei wykrztuśnie, dlatego jest on zalecany do leczenia uciążliwego kaszlu oraz zapalenia oskrzeli. Zawarte w startym chrzanie olejki eteryczne to idealny sposób na katar oraz udrożnienie zatkanych zatok.
Chrzan na bóle stawów
Chrzan pospolity wykorzystywany jest również w leczeniu różnych schorzeń reumatycznych, w tym w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, bólach stawowych i mięśniowych, a także w zapaleniu nerwu kulszowego, zapaleniu ścięgien i skazie moczanowej. Okłady ze świeżo utartego chrzanu łagodzą dolegliwości bólowe, zmniejszają obrzęki, a tym samym poprawiają zdolność ruchową kończyn. W jaki sposób wykonać okład? Wystarczy utrzeć świeży korzeń chrzanu na miazgę, nałożyć na skórę, przykryć i trzymać do momentu wystąpienia uczucia pieczenia.
Chrzan - przeciwwskazania do stosowania
Zdrowotne właściwości startego chrzanu są nieocenione, jednak nie wszyscy mogą go stosować. Chrzan nie jest polecany dla osób cierpiących na choroby przewodu pokarmowego, które stosują dietę lekkostrawną. Omijać go zatem powinny osoby, które borykają się z problemami takimi jak wrzody żołądka i dwunastnicy, zgaga, schorzenia nerek i wątroby. Nie jest to także produkt przeznaczony do codziennego spożycia, ponieważ spożywany w nadmiarze może prowadzić do podrażnienia błony śluzowej żołądka i jelit. Zalecane jest stosowanie maksymalnie 4 łyżeczek tartego chrzanu dziennie (około 40g).
Chrzan w kuchni
W naszym artykule zawarliśmy odpowiedź na pytanie: czy chrzan jest zdrowy. Jednak chrzan to nie tylko produkt o właściwościach zdrowotnych - to również doskonały dodatek do wielu dań. Korzeń i liście chrzanu wykorzystuje się m.in. do kiszenia ogórków, zaś chrzan tarty dodawać można do zimnych mięs, wędlin, ryby w galarecie, jajek, sosów, a także do mięs gotowanych.
