Bunc wszystko o nim

Co to jest Bunc?

Bunc, inaczej bundz lub ser klagany to ser, który w okresie od wiosny do jesieni wytwarzany jest z mleka owczego. Produkowany jest w naszych okolicach, czyli na Podhalu. Smak tego sera jest łagodny, a kształtem przypomina ser formowany typu włoskiego. Najbardziej w smaku i konsystencji przypomina mozzarellę. Konsystencja jest elastyczna i dość miękka, w przekroju widoczne są niewielkie oczka. Smak różni się w zależności od pory roku, jednak można powiedzieć, że jest lekko orzechowy, łagodny i maślany, czasem kwaskowaty. Najlepiej smakuje na wiosnę, kiedy po wiosennym wypasaniu owiec, mleko jest tak dobre, że produkowany jest z niego prawdziwy specjał - bundz majowy. 10 października 2005 roku ser ten został wpisany na listę produktów tradycyjnych województwa małopolskiego w kategorii “sery i produkty mleczne”.

Jak na Podhalu pojawił się bunc?

Sama nazwa “bundz” najprawdopodobniej pochodzi z języka rumuńskiego, ponieważ to właśnie pasterze wołoscy z Półwyspu Bałkańskiego zapoczątkowali w podhalańskich góralach tradycję wypasu owiec i sposobu wykorzystania produktów odzwierzęcych. Kiedy to w XIV wieku na Podhale przybyli pasterze wołoscy, uczyli oni tamtejszych mieszkańców zasad hodowli zwierząt na terenach górskich. Górskie hale to tereny, które nie są łatwe do życia i dużo większe korzyści i możliwości przynosi hodowla zwierząt, niż próba uprawy tejże ziemi. Pasterze wołoscy, oprócz tego, że nauczyli górali wypasu zwierząt, zaszczepili w nich również sposoby na wykorzystanie nadwyżek mleka owczego. Pozostawili po sobie receptury na bundz, oscypek i bryndzę.

Jak wytwarzany jest bundz?

Mleko do produkcji bundzu, jeszcze ciepłe, dopiero co przecedzone, wlewane jest do tak zwanej “puciery i zaprawiane podpuszczką wyodrębnioną z żołądków cieląt. Klaga, czyli podpuszczka, sprawia, że zaczynają tworzyć się w mleku skrzepy. Mleko zaczyna się “klagować”. Powstały skrzep parzy się w 70°C przez kilka minut, następnie zbiera i formuje. Ser odcieka z serwatki w dużym płótnie przez około dobę. Po odcedzeniu jest gotowy do spożycia. Im jest starszy, tym nabiera bardziej kwaśnego posmaku. Obecnie bundz najczęściej wyrabia się z mleka mieszanego: owczego i krowiego. Wykorzystywany jest często, jako baza do produkcji oscypka i bryndzy.

Jakie są właściwości odżywcze bundzu?

Wytwarzany jest z zasady z mleka owczego, które już na starcie jest o wiele bardziej wartościowe od innych gatunków mleka. Dostarcza naszemu organizmowi wiele nienasyconych kwasów tłuszczowych, które oczyszczają go z toksyn, redukują tkankę tłuszczową, działają przeciwnowotworowo i przeciwmiażdżycowo. Bundz to przede wszystkim bogate źródło pełnowartościowego białka. Białko to zawiera aminokwasy egzogenne, które są nam niezbędne, ale nasz organizm sam nie umie ich produkować. Zawarty w bundzu wapń, przeciwdziała osteoporozie, zwiększa gęstość kości, a także jest świetnym budulcem mięśni. Produkty bogate w wapń powinny spożywać przede wszystkim dzieci w fazie wzrostu. Ponadto zawiera cynk, fosfor, magnez, potas, witaminy A, B2, B6, B9, B12, C, D i E.

Co można przyrządzić z dodatkiem bundzu?

Bundz to ser, który jest delikatny w smaku, zatem możesz użyć go na wiele sposobów. Doskonale odwzorowuje smak mozzarelli, zatem na pierwszy ogień możesz przyrządzić go tak, jak mozzarellę. Najprościej jest pokroić go w plastry, przełożyć plastrami pomidora, dodać liście bazylii i skropić oliwą z oliwek. Tak przygotowany świetnie smakuje na grzance, kanapce, albo po prostu jako przekąska. Można go również podawać w sałatkach, marynowany, a nawet jako farsz do pierogów w towarzystwie kaszy, cebulki i boczku. Świetnie spisuje się również w postaci panierowanej, grillowany, a także jako dodatek do pizzy i zapiekanek.

Sałatka z bundzem - składniki:

• naturalny bunc - 100 g

• garść mieszanki sałat

• 1 pomidor

• czerwona cebula - ½ główki

• listki bazylii

Sos do sałatki z serem owczym - składniki:

• olej rzepakowy - 2 łyżki

• sok z cytryny - 1 łyżka

• miód lipowy - 1 łyżeczka

• sól i pieprz

Sałatka z bundzem - przygotowanie:

1. Bunc pokrój w kosteczkę, cebulę w cienkie półplasterki, a pomidora w ósemki. 

2. Pomidora, sałatę, cebulę i ser dokładnie razem wymieszaj. 

3. Przygotuj sos do sałatki: do małego słoiczka dodaj składniki na sos, następnie zakręć słoik i dokładnie je wymieszaj, potrząsając słoikiem przez około 20 s. 

4. Polej sosem gotową sałatkę i smacznego!

« powrót